วันวิสาขบูชา : วันสำคัญยิ่งของพระพุทธศาสนา
วันวิสาขบูชา ถือเป็นวันสำคัญที่สุดวันหนึ่งในพระพุทธศาสนา เป็นวันที่พุทธศาสนิกชนทั่วโลกน้อมรำลึกถึงเหตุการณ์สำคัญยิ่ง ๓ ประการที่เกิดขึ้นในชีวิตขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คือ วันประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพาน ซึ่งล้วนเกิดขึ้นในวันเพ็ญขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ แม้ว่าจะต่างปีกันก็ตาม นับเป็นความอัศจรรย์ที่เหตุการณ์สำคัญทั้งสามเกิดขึ้นในวันและเดือนเดียวกัน จึงได้มีการเรียกวันสำคัญนี้รวมกันว่า “วิสาขบูชา” ซึ่งมาจากคำว่า “วิสาขปุณณมีบูชา” แปลว่า การบูชาในวันเพ็ญเดือนวิสาขะ (คือ เดือน ๖)
เหตุการณ์สำคัญ ๓ ประการบนผืนแผ่นดินโลก:
- วันประสูติ: เป็นวันที่เจ้าชายสิทธัตถะประสูติ ณ สวนลุมพินีวัน ระหว่างกรุงกบิลพัสดุ์กับเทวทหะ การประสูติของพระองค์นำมาซึ่งความหวังแห่งการค้นพบหนทางพ้นทุกข์ให้กับมวลมนุษย์และเทวดา
- วันตรัสรู้: เป็นวันที่เจ้าชายสิทธัตถะออกผนวชและบำเพ็ญเพียร จนได้ตรัสรู้พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ณ ใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา ณ อุรุเวลาเสนานิคม การตรัสรู้นี้เองที่ทำให้พระองค์ค้นพบสัจธรรมแห่งชีวิต คือ อริยสัจ ๔ และหนทางแห่งความดับทุกข์ คือ มรรคมีองค์ ๘ ซึ่งเป็นหลักธรรมสำคัญที่พระองค์ทรงนำมาเผยแผ่แก่ชาวโลก
- วันปรินิพพาน: เป็นวันที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จดับขันธปรินิพพาน ณ สาลวโนทยาน เมืองกุสินารา หลังจากทรงบำเพ็ญพุทธกิจเพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนมายาวนาน การปรินิพพานของพระองค์เป็นการแสดงให้เห็นถึงความเป็นอนิจจังของสังขารทั้งปวง
ความสำคัญและหลักธรรมที่ควรน้อมรำลึก: วันวิสาขบูชา
วันวิสาขบูชามีความสำคัญอย่างยิ่ง เพราะเป็นวันที่เราชาวพุทธได้มีโอกาสน้อมรำลึกถึงคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้ทรงเป็นบรมครูของโลก ผู้ทรงค้นพบและชี้ทางแห่งการพ้นทุกข์ให้แก่สรรพสัตว์ การตรัสรู้ของพระองค์คือหัวใจสำคัญของพระพุทธศาสนา เพราะเป็นการเปิดเผยความจริงเกี่ยวกับชีวิตและความทุกข์ พร้อมทั้งหนทางที่จะก้าวข้ามพ้นไปสู่ความสงบสุขที่แท้จริง คือ พระนิพพาน
ในวันวิสาขบูชา ชาวพุทธจึงนิยมประกอบกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาเพื่อถวายเป็นพุทธบูชา แสดงความเคารพ และน้อมนำคำสอนของพระองค์มาปฏิบัติในชีวิตประจำวัน เช่น:
- ทำบุญตักบาตร: เพื่อสั่งสมบุญและรักษาประเพณี
- ฟังพระธรรมเทศนา: เพื่อศึกษาและเข้าใจหลักธรรมคำสอน
- รักษาศีล: เพื่อชำระกาย วาจา ให้บริสุทธิ์
- เวียนเทียน: เป็นการแสดงความเคารพต่อพระรัตนตรัย ด้วยการเดินประทักษิณรอบพระอุโบสถหรือเจดีย์ ๓ รอบ โดยระลึกถึงพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
- ปล่อยนก ปล่อยปลา: เพื่อเมตตาต่อสัตว์และสร้างบุญ
- บำเพ็ญสาธารณประโยชน์: ทำความดีเพื่อส่วนรวม
- ทำสมาธิภาวนา: เพื่อฝึกฝนจิตใจให้สงบและเจริญปัญญา
ด้วยความสำคัญของวันวิสาขบูชา ไม่เพียงแต่ในประเทศไทย แต่ยังรวมถึงพุทธศาสนิกชนทั่วโลก ในปี พ.ศ. ๒๕๔๒ องค์การสหประชาชาติได้ประกาศรับรองให้วันวิสาขบูชาเป็น “วันสำคัญสากลของโลก” (International Day of Vesak) เพื่อยกย่องและเผยแพร่คุณค่าของพระพุทธศาสนาในฐานะที่เป็นศาสนาแห่งสันติภาพและความเมตตา
วันวิสาขบูชาจึงไม่ใช่เพียงแค่วันหยุดราชการ แต่เป็นวันที่เราชาวพุทธควรใช้โอกาสนี้ ทบทวนคำสอนของพระพุทธองค์ น้อมนำมาสู่การปฏิบัติในชีวิตประจำวัน ทำความดี ละเว้นความชั่ว ทำจิตใจให้บริสุทธิ์ เพื่อประโยชน์สุขแก่ตนเองและผู้อื่น น้อมถวายเป็นพุทธบูชา และพัฒนาตนเองให้งอกงามในพระธรรมยิ่งขึ้นไป ไม่เพียงแค่เป็นวันหยุด ยังเป็นวันสำคัญทางศาสนาอีกด้วย บทความต่อไป เที่ยวทั่วไทย จะนำเสนอบทความการไปทำบุญที่วัดต่างๆมาให้ได้อ่านกัน
